Zonder datamanagement geen betrouwbare data
In mijn blog “Digitale strategie in de bestuurskamer” van 18 november 2020 heb ik een oproep gedaan aan de zorgbestuurders van Nederland om te zorgen voor digitale visie en strategie. Essentieel onderdeel daarvan is de visie en strategie voor data en datagebruik. Met alleen een visie of strategie bent u er nog niet. Alleen met een vertaling naar de dagelijkse, taaie praktijk kunt u echt stappen maken. Zie daar: het toenemende belang van datamanagement.
De afgelopen jaren zien we een enorme toename van digitale zorgtoepassingen. En al die toepassingen leveren enorme hoeveelheden data op. Data die steeds beter toegankelijk zijn. En daar moeten we nog mee leren omgaan blijkt uit een aantal incidenten. De centrale vragen “wie mag er bij de data?”, “wat mogen we doen met de data?”, “hoe bouwen we voldoende waarborgen voor correct gebruik in?” Dit maakt dat datamanagement een steeds centralere positie in zou moeten nemen in bestuurlijke cycli, juist ook in de gezondheidszorg. Vandaar mijn oproep in mijn blog: “Erken de uitdagingen van digitalisering en neem verantwoordelijkheid.”
De Coronacrisis gaf deze ontwikkeling een grote, misschien wel exponentiële impuls. Data hielp onder andere bij capaciteitsplanning van zorginstellingen en was cruciaal bij nationale besluit- en beleidsvorming. Omdat het nog niet gebruikelijk is om deze data in deze omvang te ontsluiten en er nog geen goede afspraken en infrastructuur lag om data gestructureerd met elkaar te delen was dit echter geen sinecure. En de datalek-incidenten bij de GGD en met de Corona-app tonen nogmaals dat die afspraken en infrastructuur voor data en datagebruik essentieel is.
Het belang van adequate data-uitwisseling wordt door vele partijen onderschreven. Niet alleen in crisissituaties, maar ook voor de reguliere zorg. Onder andere de SER, VNO-NCW en MKB-Nederland riepen recent op tot digitale transformatie van de zorg en het beter en meer uitwisselen van data.
Het uitwisselen van data tussen zorginstellingen stuit binnen een systeem dat is gebaseerd op gereguleerde marktwerking echter op mededingingsissues. Hoewel dit op basis van marktprincipes wellicht terecht is (Marcel Levi plaatste daar in de Tegenlicht-uitzending “Zorgen voor morgen” van 14 februari 2021 vraagtekens bij), zou het maatschappelijke belang hierbij leidend moeten zijn. Op basis van dat criterium zijn er immers al meerdere principes van marktwerking ingekaderd. Op nationaal niveau vraagt dit naast duidelijke kaders om adequaat toezicht. Op regionaal- en organisatieniveau vraagt het om goede afstemming en een integere en beheerste inrichting. Hiermee liggen er nieuwe vraagstukken op uw bestuurstafel.
Goed datamanagement is hierbij cruciaal. De volgende stappen ondersteunen u bij het inrichten van adequaat en toekomstbestendig datamanagement:
1. Ontwikkel een visie op data en datamanagement die past bij uw missie en strategische doelstellingen.
2. Stel een normenkader vast passend bij uw organisatievisie en -waarden waarin datamanagement richting krijgt.
3. Datamanagement opnemen in de bestuurlijke cyclus met als doel het borgen van verantwoordelijkheid, kennis en kunde.
4. Het borgen van datamanagement als integraal onderdeel van uw interne bedrijfsvoering.
Digitalisering dendert met zevenmijlslaarzen de zorg binnen. Het levert u vele nieuwe mogelijkheden maar het brengt ook complexe vraagstukken met zich mee. Heeft u datamanagement al geagendeerd? Pragus helpt u graag om concrete stappen te zetten.
